Dlaczego badania UX to najtańsza forma zabezpieczenia Twojego produktu?

Czym są badania UX i po co je robić?

Badania UX to proces zbierania danych o rzeczywistych potrzebach, oczekiwaniach i zachowaniach użytkowników produktu cyfrowego. Ich celem jest ograniczenie ryzyka podejmowania decyzji projektowych na podstawie założeń lub intuicji. W praktyce badania UX obejmują m.in. wywiady z użytkownikami, testy użyteczności, analizę zachowań oraz obserwacje kontekstowe. W pierwszym artykule na ten temat Badania UX jako fundament tworzenia produktów cyfrowych pokazaliśmy, jak badania pomagają dopasować produkt do rynku. Dalej koncentrujemy się na tym, jak wykorzystać badania do minimalizowania kosztów i wspierania decyzji na każdym etapie rozwoju produktu.

Dlaczego firmy wciąż unikają badań UX?

Badania UX są często pomijane nie dlatego, że są zbędne – tylko dlatego, że są niezrozumiane. Dla wielu decydentów brzmią jak coś kosztownego, skomplikowanego i zarezerwowanego dla dużych firm. W praktyce to mit. Przeprowadzić badania UX można szybko i tanio, czego firmy często nie wiedzą.

W BB8 wielokrotnie spotykaliśmy się z sytuacjami, w których uświadamialiśmy klienta, że badania da się zrobić w 4–7 tygodni, a ich koszt może wynosić kilkanaście tysięcy złotych. To znacznie mniej niż cena developmentu funkcji, z której nikt nie skorzysta. Badania ilościowe również mogą być szybkie i efektywne, jeśli dobrze je zaplanujemy. Firmy często błędnie zakładają, że uczestnikami badania muszą być setki osób, podczas gdy w praktyce wartościowe dane można uzyskać na mniejszej liczbie uczestników. Barierą jest brak świadomości, że badania przeprowadzone na 8 osobach mogą dać miarodajne wyniki - istotą jest ich dobre zaprojektowanie.

Natomiast metody jakościowe pozwalają dostrzec wzorce zachowań, które trudno uchwycić za pomocą ankiet lub danych liczbowych. Dzięki nim możliwe jest odkrycie ukrytych frustracji, celów i oczekiwań, których użytkownicy często nie komunikują wprost.

Ile kosztuje brak badań UX?

Brak badań z użytkownikami na wczesnych etapach rozwoju produktu cyfrowego przekłada się bezpośrednio na wzrost kosztów i ryzyka. W klasycznym badaniu IBM Systems Science Institute wykazano, że naprawa błędu wykrytego w fazie utrzymania może kosztować nawet 100 razy więcej niż korekta tego samego problemu na etapie projektowania. Firmy, które rezygnują z badań UX, często mierzą się z serią powtarzalnych problemów – i każdy z nich ma swoją cenę.

Typowe skutki braku badań:

• funkcje, których nikt nie używa, ale które trzeba było zaprojektować, zakodować i przetestować,
• przepalony development, bo budowano nie to, co trzeba,
• redesign lub przebudowa produktu, bo coś nie zadziałało i nie wiadomo dlaczego,
• utrata użytkowników, którzy po prostu się nie odnaleźli i nie wrócili,
• reputacja marki, która cierpi, bo produkt wygląda dobrze tylko na slajdach.

Koszt takich błędów to nie tylko budżet. To opóźnione premiery, przepalone sprinty i decyzje podejmowane pod presją. Badania user experience pomagają uniknąć kosztownych błędów, zapewniając jasne dane o oczekiwaniach użytkowników.

Dlaczego kontekst użytkownika ma znaczenie?

Skuteczne badanie UX to nie tylko metodologia, to kontekst i moment, w którym spotykasz użytkownika. Rekrutacja przypadkowych osób z ogłoszenia często prowadzi do błędnych wniosków. Dobry insight bierze się z obserwacji ludzi w ich naturalnym środowisku, wtedy gdy naprawdę korzystają z produktu.

W jednym z projektów BB8 – badaniach automatów biletowych w Kopalni Soli Wieliczka – klient był przekonany, że problemem jest nieintuicyjny interfejs. Dopiero rozmowy z użytkownikami na miejscu pokazały, że problemem była lokalizacja urządzeń. Interfejs był tylko drobnym elementem większej układanki. Badania jakościowe pozwoliły szybko wskazać właściwy problem. To pokazuje, jak prawidłowa rekrutacja i obserwacja w kontekście potrafią zmienić kierunek decyzji projektowych.

UX + AI = szybsze i tańsze badania

Włączając AI do procesu projektowania, można realnie skrócić czas badań i obniżyć ich koszt, bez utraty jakości. Narzędzia takie jak Dovetail, Fireflies.ai, czy HeyMarvin umożliwiają automatyczne transkrybowanie, wyodrębnianie cytatów oraz tworzenie szybkich podsumowań. Inteligentne notatniki automatycznie zamieniają rozmowy z użytkownikami w uporządkowane podsumowania, gotowe do dalszej analizy. To skraca etap opracowania wniosków z kilku dni do kilku godzin.

AI wspiera również selekcję respondentów na podstawie kryteriów behawioralnych czy demograficznych, a także pomaga w analizie danych jakościowych (np. wykrywając powtarzające się tematy). Dzięki temu proces zebrania danych jest bardziej precyzyjny, a decyzje podejmowane szybciej i na lepszym fundamencie.

Z biznesowego punktu widzenia to nie tylko oszczędność czasu, ale też mniejsze ryzyko projektowe. Szybciej weryfikujemy założenia, łatwiej wyłapujemy błędy koncepcyjne, a decyzje podejmujemy na podstawie danych.

Empatia i doświadczenie, a metodologia

Skuteczny badacz UX nie ogranicza się do realizowania scenariusza. Jego siłą jest umiejętność wejścia w buty użytkownika. W BB8 stawiamy na empatię i doświadczenie praktyczne, które pozwalają naprawdę zrozumieć potrzeby ludzi. Teoria i metodologia badań UX są ważne - stanowią solidną podstawę - ale to dopiero połączenie ich z empatycznym podejściem daje pełną wartość w procesie badawczym.

Najważniejsze jest stworzenie warunków, w których użytkownik czuje się swobodnie, nie jest oceniany i może po prostu działać jak zawsze. W takich warunkach ujawniają się prawdziwe potrzeby, bariery i motywacje. Rozumienie motywacji użytkowników jest najważniejsze dla skutecznego tworzenia rozwiązań, które odpowiadają na ich potrzeby. Potrzebujesz takich badań dla swojego produktu? Napisz, a postaramy się pomóc.